Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) tarafından düzenlenen Yeni Yüzyılında Türkiye Tohumculuk Zirvesi, TÜRKTOB Alt Birlikleri, Tarım ve Orman Bakanlığı ve üreticilerin katılımıyla gerçekleştirildi.
Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) tarafından geleneksel olarak düzenlenen Tohumculuk Zirvesi, başta üreticiler olmak üzere alt birlikler ve Tarım Bakanlığı’nın ilgili birimlerini bir araya getirdi. Açılışını Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Prof.Dr.Ahmet Gümen’in yaptığı zirvede tohumculuk sektörünün ülke ekonomisi için önemi vurgulandı.
Açılışta konuşan TÜRKTOB Başkanı Hacı Ömer Güler yerli ve millî tohumluk üretimimizin, ihtiyacımızı karşılama oranı, stratejik ürünlerde %100’ün üzerinde olduğunu belirterek ‘Tohumculuk sektörü 2018 yılından itibaren dış ticaret fazlası veren, toplamda ihracatın ithalatı karşılama oranı 2022 yılı sonu itibarıyla tohumda %137, tüm tohumculuk alanına baktığımızda yani fidan ve süs bitkilerini de eklediğimizde %173 olan bir sektör konumuna gelmiştir. Bugün 121 ülkeye tohum ihracatı yapıyoruz, fidan ve süs bitkilerini eklediğimizde ülke sayısı 132’ye çıkıyor. Bu ülkelerin içinde tohumculukta dünya lideri olan ABD, dünya ikincisi olan Çin, 3.sü olan Fransa da var. İhracat yapmadığımız Avrupa ülkesi yok. Bununla birlikte Türk cumhuriyetleri, Orta Doğu, Körfez Ülkeleri ve Afrika’ya 2022 yılı sonu itibariyle 386 milyon dolarlık ürün sattık’’ diye konuştu.
TÜRKTOB ve tohumculuk sektörünü ülkemizin yedi düvele karşı verdiği mücadelenin en önemli neferlerinden biri olarak gördüğünü söyleyerek sektörün desteklenmesini ve taleplerini dile getiren Güler ‘’Sertifikalı tohum yetiştiriciliği ciddi bir bilgiye sahip olmayı gerektiren bir iştir. Bu nedenle tohum yetiştiricileri ayrıca desteklenmelidir.
Tohumculuk Kanunu’nun yürürlüğe girdiği günden bugüne geçen 17 yıllık süre içinde, değişmesi gereken konularla ilgili önemli bir veri birikimi oluşmuştur. Ayrıca değişen uluslararası mevzuata da uyum sağlamak zorunludur. Kanundaki ve ikincil mevzuatlardaki güncellenmelerin bir an önce yapılması sektörün en önemli talebidir.
Tohumculuk sektörünün en önemli ihtiyacı, bitki ıslahı ve çeşit geliştirmedir. Ancak bu faaliyet önemli olduğu kadar da zor, büyük yatırım gerektiren ve uzun zaman alan bir faaliyettir. Bu nedenle öncelikle çeşit geliştirme çalışmaları olmak üzere AR-GE faaliyetlerine ayrılan kaynaklar arttırılmalıdır.
Tarımsal Destekleme Bütçesi içinde giderek azalan tohumculuk destekleri oranı artmalıdır.
Sertifikalı tohum kullanım destekleri, tohumluk satış fiyatları ve artan girdi maliyetlerine uygun olarak düzenlenmeli, destekler zamanında açıklanmalı ve ödenmelidir.
Tohumculuk desteklemeleri TÜRKTOB ve Alt Birlikleri kanalıyla ödenmelidir.
Döner sermaye ücretleri makul seviyelere çekilmelidir.
T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatiflerince Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli (sıfır faizli) Yatırım ve İşletme Kredisi’nin kullanımının kolaylaştırılması, limitlerin artması ve vadelerin uzatılması sektörümüz için çok gereklidir.
İhracat artışının devamı için ihracatın öncelikli hale gelmesi sağlanmalı, mevzuat değişiklikleri yapılmalı, destek ve kredi imkanları geliştirilmelidir.
Ayrıca yurt dışında çeşit tescili işlemleri kolaylaştırılmalı, potansiyel pazarlara giriş olanakları arttırılmalı, sertifika ve karantina uygulamaları iyileştirilmeli, ISTA sertifikası ile ihracat tekrar başlamalıdır.
Tohumculuk sektörünün en kolay ulaşabileceği dış pazar olan Türk cumhuriyetlerinde tohumculuğun geliştirilmesi ve ticaretin artması için kısa adı ECOSA olan Ekonomik İşbirliği Ülkeleri Tohumcular Birliği’nin devletimizin maddi ve manevi desteğine ihtiyacı vardır.
İşletmelerimiz KOBİ kapsamına alınmalı, böylelikle KOSGEB desteklerinden yararlanmaları sağlanmalıdır.
Tohumculuk Kanununda “Tohumculukla ilgili faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler, faaliyet konuları ile ilgili alt birliğe üye olmak zorundadır.” ifadesi yer almasına rağmen birliklere üye olmadan faaliyet yürütenlere karşı Tarım ve Orman Bakanlığı il müdürlükleri daha etkin olmalıdır.
Ayrıca kamu alımlarında ve desteklemelerinde birlik üyeliği aranması şart olmalıdır.
Fidancılıkta kayıt dışı üretimin en önemli nedeni olan sertifikalandırma maliyeti azaltılmalı, fidan etiketi basma yetkisi Türkiye Tohumcular Birliğine verilmeli, talep gören çeşitlerin tescil edilmesinin önündeki engeller kaldırılmalıdır.
Tohumculuk Kanunu altında yer alan tüm faaliyet konularında %1 olan KDV, süs bitkileri sektöründe %20’dir. Süs bitkileri üretiminin artması ve sektörün net ihracatçı konumunu sürdürebilmesi için KDV oranı düşürülmelidir.
%90’nı 5 yıldan az süreyle kiralık olan alanlarda üretim yapan süs bitkileri sektörüne uzun dönem kiralayabileceği araziler ve ihtisas bölgelerinde üretim yapma imkanı sağlanmalıdır.
Üreticilerimize fide alım desteği verilmelidir.
Sertifikalı tohumlukların borsalarda satışı söz konusu olmadığı için borsa tescilinde ticaret borsası kesintisi yapılmaması sektör için önemli bir destek olacaktır.’’ Diye konuştu.
