ChatGPT, OpenAI tarafından geliştirilen bir yapay zeka chatbotudur. OpenAI’nin GPT-3 büyük dil modelleri ailesinin üzerine inşa edilmiş olup hem denetimli hem de pekiştirmeli öğrenme teknikleri kullanılarak ince ayarlanmıştır.14 Mart 2023’te piyasaya sürülür sürülürmez 1 ay gibi kısa zamanda tüm dünyada bir ilgi odağı haline gelen. En yeni OpenAI modeli olan GPT-4- ChatGPT, bilgi alanında cevaplarıyla gündemi salladı.
Chatbot’lar ve ChatGPT gibi dil modelleri, lojistik endüstrisinde devrim yaratma potansiyeline sahiptir. Anında, doğru bilgi ya da doğru bilgiye en yakı bilgiyi sağlayarak ve iletişimi kolaylaştırarak ChatGPT, lojistik şirketlerinin verimliliği artırmasına, müşteri memnuniyetini artırmasına ve maliyetleri düşürmesine yardımcı olabileceği konusunda uzmanlar görüşbirliği içindeler.
ChatGPT’nin lojistik şirketleri için en önemli faydalarından biri, müşterilere anında ve doğru bilgiler sunabilmesidir. ChatGPT ile müşteriler nakliye süreleri, takip bilgileri ve lojistikle ilgili diğer sorgular hakkında sorular sorabilir ve anında yanıt alabilir. Bu, müşteri hizmetleri sorgularını azaltmanın yanısıra ihtiyaç duydukları bilgileri zamanında müşteri memnuniyetini artırmaya yönelik olarak sunma potansiyeli taşır ki bir anlamda fasilitasyonu ve kolaylaştırma yeteneğini de vurguulayabiliriz bu noktada. İletişimi otomatikleştirerek insan müdahalesine olan ihtiyacı azaltması kaynaklı insan hatasında azalmaların maliyet düşürücü,verimlilik arttırıcı yanının ötesinde takip etme ve izleme gibi rutin görevlerinin otomatikleştirmesini de hesaba katarasak gemi kazalarını önlemede de payı olabilir.
Lojistik alanını biraz daha daraltıp Denizcilik alanına getirdiğimizde; denizcilik endüstrisi, gemiler, limanlar ve lojistik sistemleri de dahil olmak üzere birden fazla kaynaktan büyük miktarda veri üreten karmaşık ve yoğun bir şekilde düzenlenmiş bir sektördür. Bu veriler karar verme, operasyonel verimliliği artırma ve maliyetleri azaltmak bakımından kritik öneme haizdir. Bu da beraberinde , endüstrinin parçalanmış doğası, verilerin genellikle tasnifi ve/veya erişilemez olması nedenli sorunlardan kaynaklı , işbirliğini ve yeniliği engellemek gibi sorunsalları da beraberimde getirebilme potansiyeli taşır..Chat GPT benzeri teknolojiler, denizcilik endüstrisinin operasyonlarını potansiyel olarak dönüştürebilir. Bu teknolojiler, iletişimi kolaylaştırmaya, gemi operasyonlarına ilişkin içgörüler sağlamaya ve müşteri hizmetlerini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Tabi burada denizcilik endüstrisi, tam potansiyelini gerçekleştirmek için veri paylaşımı zorluğunun üstesinden gelinmesi gerekliliği muhakkaktır. Veri paylaşımı, denizcilik endüstrisinde Chat GPT benzeri teknolojilerin geliştirilmesi ve dağıtılması için kritik önem arzeder. Şirketler, veri paylaşarak makine öğrenimi algoritmalarını destekleyen ve sohbet GPT benzeri özellikleri etkinleştiren kapsamlı veri kümeleri oluşturabilir. Ancak bu, şirketlerin veri gizliliği endişeleri, güven eksikliği ve teknik zorluklar ve elbette sibergüvenlik,endüstri casusluğu dahil olmak üzere çeşitli engellerin üstesinden gelmelerini gerektirir.
Tüm bu zorluklara rağmen, denizcilik endüstrisinde veri paylaşımının potansiyel faydaları ise yadsınamaz. Veri kaynaklarını bir araya getirerek, Denizcilik Sektöründeki şirketler tahmine dayalı bakım modelleri geliştirebilir, gemi rotalamasını optimize edebilir ve tedarik zinciri yönetimini iyileştirebilir. Ek olarak, Chat GPT benzeri teknolojiler, gerçek zamanlı güncellemeler sağlayarak ve sorgulara hızlı ve doğru bir şekilde yanıt vererek müşteri deneyimini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Sektör araştırmalarımız ve akademik taramalarımız göstermiştir ki ;bu yolda hali hazırda çeşitli inisiyatifler de başlatışmıştır ve , veri paylaşım çabaları ortaya çıkmaktadır. Denizcilik endüstrisinde rastladığımız örneklerden biri ,, Digital Container Shipping Association yani Dijital Konteyner Taşımacılığı Birliği (DCSA), konteyner nakliye şirketleri arasında paylaşımı kolaylaştırmak için ortak bir veri standardı geliştirmelerini görebiliriz. Benzer şekilde, Maritime Connectivity Platform yani Deniz Bağlantı Platformu (MCP), gemiler ve kıyılar arasında operasyonel veri alışverişi sağlayan standartlaştırılmış bir platformdur.Uzmanlar bu gibi girişimlerin devamında yakın gelecekte denizcilik endüstrisinde Chat GPT benzeri yetenekler görmeyi beklemekteler. Tabi bu, şirketlerin veri paylaşma konusundaki isteksizliklerinin üstesinden gelmelerini ve işbirlikçi bir zihniyeti benimsemelerini de gerektirecektir. Bu noktada işbirlikçi bir zihniyetle ve birlikte çalışarak, endüstri Chat GPT benzeri teknolojilerin tüm potansiyelini ortaya çıkarabillmeleri ve inovasyonla birlikte verimliliği de artırabilmeleri mümkün olabilir.
Buraya kadar hissiyatımız “iyi” imiş denizcilik sektörünün işine yarayabilir gibi bir noktaya geliyor ancak uzmanlar uyarıyor , onu da Sea and Coast websiteside “ AI CHAT GPT IN VOYAGE PLANNING RAISES SAFETY CONCERNS AMONG SHIP CAPTAINS” başlıklı yazı ile 16Mart 2023 tarihli yazıdan alıntılamayı tercüme ettiğim 2 paragrafla nakledelim
“Bir yapay zeka dil modeli olan ChatGPT-4’e sorulduğunda, gemi yolculuğu planlaması gibi güvenlik açısından son derece kritik operasyonlarda tavsiye sağlamaya yönelik olarak tasarlanmadığı veya onaylanmadığı yanıtını verdi. Yapay zeka tarafından üretilen herhangi bir tavsiye veya önerinin, bilhassa güvenlik açısından kritik alanlarda, uygulamadan evvel yetkin ve kalifiye uzmanlar tarafından dikkatlice değerlendirilmesi ve doğrulanması önem arzeder.
Yapay zekanın yolculuk planlamasında tehlike ve riskleri azaltma fırsatlarını keşfetme potansiyeli taşımasıyla birlikte , yapay zekanın bu tür kritik operasyonlarda kullanılması, IMO, USCG ve INTERTANKO gibi kuruluşların konu özelinde tartışmasını ve rehberliğini gerektirir. Bu arada, nakliye şirketleri daha şeffaf olabilir ve yapay zeka sayesinde bir gemiye gönderilen tüm mesajları kaptana bildirebilir.”
Sonuç olarak ChatGPT Denizcilik Sektörü üzerinde ileri seviyede kazanımlar sağlama potansiyeli taşır ve nihai olarak bir insan denetiminden geçmeden yüzde yüz güvenilir gözü ile bakılmadan temkinli ve kontrollü yaklaşılması ve risk mitigasyonları(azaltımları)hesaplanarak faydalarından istifade edilmesi gereken bir teknolojidir.
Çiğdem Yorgancıoğlu
Ekononmist Dünya Gezgini Araştırmacı Yazar
Denizcilik Sektörü Eğitimen ve İçerik Tasarımcısı
Risk Uzmanı-Dijital Strategist
Sözleşme Yönetimi Uzman Adli Bilir Kişi
