Avrupa’nın en büyük karayolu nakliyesi hacmine sahip Türkiye’de, bir günde karayolu nakliyesinde 176 milyon Dolar navlun ödemesi yapılıyor. Ülkemizdeki kamyonların yüzde 85’i şahıslara ait. Yollardaki 930 bin kamyonun yaklaşık 550 bini ticari yük taşıması yapıyor. Bunların da yaklaşık 60 bini üreticilerin kendilerinin sahip oldukları, daha ziyade kısa mesafe, milk-run vb statüde kapalı rota çalışan kamyonlar (un fabrikası kamyonu, akaryakıt tankeri vb) oluyor. Kalanlar, kamu, TSK, hafriyat, beton kamyonu, kurtarıcı/vinç vs kamyonları olarak hizmet veriyor. Karayolu nakliyesinde bir günde dönen para, e-ticarette dönen paradan daha büyük.
Ticaret Bakanlığı’nın yönettiği e-Ticaret Bilgi Platformu verilerine göre, 2022 yılında ülkemizde e-ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 109’luk artışla 800,7 milyar TL oldu ve bu verilere göre e-ticarette günde yaklaşık 132 milyon Dolar harcandı. Karayolu nakliyesinde bir günde yapılan 176 milyon Dolar navlun ödemesi, e-ticarette günde dönen rakamın üstünde gerçekleşiyor.
YURTİÇİ NAKLİYE PAZARI YÜZDE 15 DARALDI
Türkiye’de günde ortalama 400 bin kamyon FTL (tam kamyon) yük alıyor. Bunların yaklaşık 100 bini kısa mesafe milk-run benzeri (liman-fabrika gibi) gibi düzenli hat yükleridir.
Türkiye karayolu nakliye trafiğinin 2022 Aralık ayına göre yüzde 15 civarında düşmüş durumda olduğunu kaydeden Tırport Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan, bunun iki önemli sebebi olduğunu belirterek, şunları söyledi:
– Üretimde hissedilir bir düşüş gözleniyor. Bir kısmı üretimde aynı hacimde devam etse de, ürünü piyasaya sunmadan önce imkanları çerçevesinde 2-3 ay depolamayı tercih ediyorlar. (Yüksek enflasyon nedeniyle fiyat artışı beklentisi stoklamayı arttırıyor)
– Yoldaki kamyonların 1/3’ü yük almadan boş dönmek zorunda kalıyor. Yüksek mazot fiyatları bireysel kamyon sahibini mutlaka dönüş yükü alarak dönmeye zorluyor. Kamyoncu gerekirse zorluyor, 3-4 gün daha bekliyor ve boş dönmek istemiyor.
2023’TE İLK YEDİ AYDA YÜZDE 30 ARTTI
Tırport Insights verilerini değerlendiren Tırport Başkanı Dr. Akın Arslan, 2023’ün ilk yedi ayında navlun fiyatlarının yüzde 30 arttığını kaydederek açıklamada bulundu. Tırport Insights’ın temmuz ayı verilerine göre; her gün FTL taşıma yapan bir kamyon günde ortalama 455 km yol yapıyor. Ortalama navlun fiyatı 15 bin TL’leri bulmuş durumda. Navlun yılbaşından bu tarafa bazı hatlarda yüzde 25-35 civarında arttı. Türkiye’de bir günde ortalama navlun ödemesi 176 milyon Dolar civarında. Yıllık nakliye pazarı hacmi 50 milyar Doların üzerinde ve lojistik sektör büyüklüğü 100 milyar Doların üzerindedir. Depolama tarafında ise yıllık 7-8 milyar Dolarlık bir hacim bulunuyor.
LOJİSTİK FİRMALARI DİJİTAL FORWARDER’LARA DÖNÜŞECEK
Türkiye’nin en büyük lojistik firması bu pastadan sadece yüzde 0,7 pay alabiliyor. Pazar son derece dağıtık. Tırport gibi 100 binin üzerinde bireysel kamyona dijital platformu üzerinden çözüm üreten yeni nesil dijital forwarder’lar pazarda tek başına yüzde 5’in üzerinde pazar payı almaya müsait görünüyorlar.
Müşterilerine gerçek-zamanlı, konum-tabanlı, akıllı lojistik çözümler üreten ve intermodal çözümleri aynı platform içinde destekleyen Tırport, 14 ülkede sekiz dilde global ölçekte lojistik sektörünü dijitalleştirmeye ve dönüştürmeye devam ediyor.
FİRMALAR GÖRMEZDEN GELİYOR
Nakliye sektöründe e-ticaretten daha büyük bir para dönüyor. 400 bine yakın bireysel kamyon sahibi var ülkemizde. Ortalama aylık 150-300 bin TL arası fatura kesiyorlar. KOBİ’lerde ilk yüzde 1’lik dilimindeler. Bu kitleyi bankalar, fintech’ler, faktoring firmaları görmezden geliyor. Bireysel kamyon sahipleri yaklaşık 500 bin KOBİ’den oluşan, ortalama aylık 200 bin TL fatura kesen Türkiye’nin en büyük kitlesel meslek grubudur. Pazarda dönen günlük 176 milyon Dolarlık hacim ise Türkiye’deki e-ticaret hacminden daha büyüktür. Bireysel kamyon sahiplerine, lastikçiler, servisler, kamyon markaları da yeterince sahip çıkmıyor. Oysaki dev bir ticaret var içeride. Günde 176 milyon Dolar, bu işin sadece navlun tarafı. Bunun haricinde yılda 40 bini üzerinde çekici/kamyon, 10 binin üzerinde yarı römork satılıyor. Türkiye’de ikinci elde ise 250 binin üzerinde kamyon el değiştiriyor ve sıfır satış rakamının altı katından fazla ikinci elde trafik gerçekleşiyor.
